در این مقاله به‌معرفی مستند ۲۰Days in Mariupol، مستندی به‌کارگردانی مستیسلاو چرنوف، روزنامه‌نگار اوکراینی می‌پردازیم که محاصره شهر ماریوپل اوکراین توسط ارتش روسیه را با پوشش اخبار روزانه و استفاده از تصاویری از کشورش در زمان جنگ و گزارشی واضح و دلخراش از غیرنظامیان گرفتار در محاصره، به‌تصویر کشیده است.
مستند ۲۰Days in Mariupol، یک فیلم مستند محصول سال ۲۰۲۳ است که روایت آخرین روزنامه‌نگاران بین‌المللی در زمان محاصره شهر ماریوپل اوکراین توسط ارتش روسیه را دنبال می‌کند. کارگردانی این فیلم بر عهده مستیسلاو چرنوف، روزنامه‌نگار اوکراینی است که برای خبرگزاری آسوشیتدپرس کار می‌کرد. فیلم مستند «بیست روز در ماریوپل»، جنایات جنگی، فرار خبرنگاران از حملات نیروهای نظامی و تأثیر گزارش آن‌ها در سراسر جهان را به‌تصویر می‌کشد. این فیلم مستند برنده جایزهٔ تماشاگران در بخش مستند جشنواره فیلم ساندنس شد و بسیار مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
مستند ۲۰Days in Mariupol، داستان بیست روزی را روایت می‌کند که شخصِ کارگردان، چرنوف، با همکارانش در ماریوپل محاصره شده و اینکه پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین این روزها را چطور گذراندند. مستیسلاو چرنوف تصاویری را که در ماریوپل به‌همراه تیم فرانت‌لاین و آسوشیتدپرس جمع‌آوری کرده بود، در مستند خود گرد هم آورده است و روایتِ خود را از محاصره ماریوپل ارائه می‌دهد.
ماریوپل شهری در جنوب شرقی اوکراین بود که در سال ۲۰۲۲ به‌عنوان بخشی از تهاجم روسیه به اوکراین مورد حمله و اشغال روسیه قرار گرفت. محاصره ماریوپل تقریباً سه ماه به‌طول انجامید و منجر به‌کشته شدن هزاران غیرنظامی و نظامی و همچنین تخریب گسترده شهر شد. روسیه بعداً ماریوپل را به‌همراه سایر بخش‌های جنوب شرقی اوکراین ضمیمهٔ خاک خود کرد. فیلم مستند ۲۰Days in Mariupol به‌عنوان فیلم ارسالی و نمایندهٔ سینمای اوکراین برای حضور در بخش بهترین فیلم بلند بین‌المللی در نودوششمین جوایز اسکار انتخاب شد و در فهرست نهایی ماه دسامبر قرار گرفت. همان‌طور که اشاره داشتیم، این فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و در بخش مستند هم نامزد شده است و از سوی هیئت ملی بازبینی (هیئت ملی بازبینی فیلم و در زبان انگلیسی National Board of Review of MotionPictures که به‌اختصار NBR نام دارد، در سال ۱۹۰۹، یعنی ۱۳ سال بعد از به‌وجود آمدن سینما، در شهر نیویورک تأسیس شد) به‌عنوان یکی از ۵ فیلم مستند برتر سال ۲۰۲۳ معرفی شد.
در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، روسیه با استفاده از توپخانه، راکت، هواپیماهای بدون سرنشین و نیروهای زمینی، حمله گسترده‌ای را علیه جبهه مقاومت شهر ماریوپل و ارتش اوکراین آغاز کرد. اوکراین با نیروهای مسلح و گردان‌های داوطلب خود دربرابر این حمله بسیار مقاومت کرد، اما قدرت نظامی و تعداد نظامیان روسیه بسیار بیشتر بود و ماریوپل سقوط کرد. در ۴ مارس ۲۰۲۲، روسیه بمباران ماریوپل را تشدید کرد و مناطق مسکونی، بیمارستان‌ها، مدارس و ساختمان‌های عمومی را هدف قرار داد. صلیب سرخ وضعیت در ماریوپل را «آخرالزمانی» توصیف کرد و نماینده این سازمان گفت که «صحنه‌های ویرانگر رنج انسانی» در جای جای شهر دیده می‌شود.
در تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۲۲، روسیه چون تمام رفتار تاریخی‌اش، نقض وعده محاصره شهر ماریوپل کرد و وارد مرکز شهر شد، جایی که درگیری‌های خیابانی بین نیروهای روسیه و اوکراین شدت گرفت. بسیاری از غیرنظامیان در تیراندازی متقابل دو گروه نظامی گیر افتاده بودند یا به‌پناهگاه‌های زیرزمینی گریختند. در تاریخ ۲۰ مه ۲۰۲۲، اوکراین پس از اینکه جامعه بین‌المللی دستور توقف جنگ را صادر کرد، ماریوپل را به روسیه تسلیم کرد. روسیه نیروهای باقیمانده اوکراینی را دستگیر کرد و شهر ماریوپل را به‌عنوان بخشی از جمهوری خلق دونتسک، دولتی دست‌نشانده و تحت کنترل روسیه، اعلام کرد.
وضعیت کنونی اوکراین متشنج و رفتارها خشونت‌آمیز است، زیرا این کشور با جنگی با روسیه مواجه است که تقریباً دو سال به‌طول انجامیده و همچنان ادامه دارد. روسیه در سال ۲۰۲۳ به‌بخش‌هایی از شرق و جنوب اوکراین حمله و آن‌ها را اشغال کرد و به‌حملات و بمباران‌ها علیه نیروهای اوکراینی و غیرنظامیان ادامه داد. اوکراین با کمک برخی از متحدان غربی دربرابر تهاجم مقاومت کرده است، اما از کمبود کمک نظامی و حمایت دیپلماتیک نیز رنج می‌برد. دستاورد جنگ روسیه و اوکراین، هزاران کشته، مجروح و آوارگی میلیون‌ها نفر بوده است و نقض حقوق بشر و همچنین مشکلات اقتصادی و اجتماعی را برای هر دو کشور به‌همراه داشته است.
در حال حاضر نیز اوکراین مدعی دفع حمله روسیه در نووپروکپیوکا در منطقه زاپوریژژیا شده و موفقیت نسبی در وربوو داشته است. از طرفی روسیه بمباران شهرهای اوکراین مانند کیف، خارکف و اودسا را با استفاده از موشک و هواپیماهای بدون سرنشین تشدید کرده است. اوکراین برخی از اهداف را سرنگون کرده است، اما تلفات و خسارات زیادی نیز متحمل شده است. همچنین اوکراین به‌عملیات زمینی در کرانهٔ شرقی رودخانه دنیپرو ادامه داده است، منطقه‌ای که می‌تواند به اوکراین اجازه دهد تجهیزات حیاتی را ازطریق رودخانه منتقل کند و به‌سمت کریمه، شبه‌جزیره‌ای که به‌طور غیرقانونی به روسیه در سال ۲۰۱۴ ضمیمه شد، پیشروی کند. روسیه پیشروی‌های تأیید شده‌ای در شمال شرق کوپیانسک، شمال باخموت و جنوب غرب آودیوکا در شرق منطقه دونباس انجام داده است و هدف روسیه حمایت از نیروهای جدایی‌طلب است.
مستند ۲۰Days in Mariupol، حول محور چرنوف و همکارانش است که در شهر محاصره‌شده گیر افتاده‌اند و برای ادامهٔ کار خود برای مستندسازی جنگ تلاش می‌کنند. آن‌ها تصاویری را که بعداً تبدیل به‌تصاویر تعیین‌کننده‌ای از جنگ شدند، ثبت کردند، ازجمله کودکان در حال مرگ، گورهای دسته‌جمعی، بمباران یک زایشگاه و موارد دیگری که خود می‌دانید ارمغان هر جنگی است. این فیلم مستند برگرفته از اخبار روزانهٔ چرنوف و تصاویر شخصی از کشورش در زمان جنگ است و گزارشی واضح و دلخراش از غیرنظامیان گرفتار در محاصره و همچنین پنجره‌ای بدیع به‌نحوهٔ گزارش از یک منطقه درگیر و تأثیر وجود و حضور چنین روزنامه‌نگارانی را در سراسر جهان ارائه می‌کند. این فیلم مستند شامل مصاحبه‌هایی با کارشناسان و فراریان سابق، مانند لی هیونسو، نویسنده کتاب «دختری با هفت نام» است که اکنون به‌عنوان یک فعال حقوق بشر فعالیت می‌کند و از لی هیونسو در معرفی مستند Beyond Utopia نام برده بودیم.
مستیسلاو چرنوف یک روزنامه‌نگار، فیلم‌ساز، خبرنگار جنگ و رمان‌نویس اوکراینی است که برنده جوایز متعددی برای پوشش خود از جنگ در اوکراین، به‌ویژه محاصره ماریوپل در سال ۲۰۲۳ شده است. او همچنین برنده جایزهٔ پولیتزر و عضو انجمن عکاسان حرفه‌ای اوکراین بوده و به‌تازگی یکی از عوامل اجرایی در جشنواره فیلم ساندنس نیز شده است. مستندی که وی ساخت در بخش بهترین مستندهای سال جشنواره معتبر فیلم ساندنس حضور داشت و اشاره داشتیم که برنده جایزهٔ بهترین فیلم مستند از نگاه تماشاگران در این جشنوارهٔ سینمایی شد. این فیلم مستند در سال ۲۰۲۳ بسیار خوش درخشید و چندین جایزه دریافت کرد، ازجمله جایزهٔ بهترین مستند سال از «سینما برای صلح» و جایزهٔ بهترین مستند در جشنواره بین‌المللی فیلم کلیولند.
